kardiyak arrest ne demek?
Kardiyak arrest, kalbin aniden ve beklenmedik bir şekilde kan pompalamayı durdurması durumudur. Bu durum, vücudun hayati organlarına oksijenli kan akışının kesilmesine yol açar ve hızlı bir şekilde beyin hasarı, organ yetmezliği ve ölüme neden olabilir. Kardiyak arrest, kalp kriziyle (miyokard enfarktüsü) karıştırılmamalıdır; kalp krizi kalbin bir bölümünün kan akışının kesilmesiyle oluşan bir durumdur, oysa kardiyak arrest kalbin tamamen durmasıdır.
Kardiyak Arrestin Nedenleri:
Kardiyak arrestin birçok nedeni vardır, en yaygın olanları şunlardır:
- Ventriküler fibrilasyon (VF): Kalp kasının düzensiz ve etkili olmayan bir şekilde kasılması. Bu, kardiyak arrestin en yaygın nedenidir.
- Ventriküler taşikardi (VT): Hızlı ve düzensiz kalp atışı.
- Asistiyolik arrest: Kalbin hiç kasılmaması.
- Kalp krizi (miyokard enfarktüsü): Kalp kasının bir bölümüne kan akışı kesildiğinde oluşur.
- Ani kardiyak ölüm (SCA): Genellikle altta yatan bir kalp hastalığı olan kişilerde aniden meydana gelen beklenmedik bir kardiyak arrest.
- Elektrolit dengesizlikleri: Kan potasyum, kalsiyum ve magnezyum seviyelerindeki anormallikler.
- Kalp hastalıkları: Koroner arter hastalığı, kalp kapakçığı hastalıkları, kardiyomiyopati gibi.
- Doğuştan kalp hastalıkları: Doğumda mevcut olan kalp kusurları.
- İlaçlar: Bazı ilaçların yan etkileri kardiyak arreste yol açabilir.
- Hipoksi: Vücudun yeterince oksijen almaması.
- Elektroşok: Yüksek elektrik akımlarına maruz kalma.
- Sepsis: Vücudun enfeksiyona karşı aşırı tepkisi.
Kardiyak Arrest Belirtileri:
- Bilinç kaybı (şuursuzluk)
- Nefes almama veya anormal nefes alma (sığ, hırıltılı veya yok)
- Nabız yokluğu
- Ciltte solukluk veya mavileşme (siyanoz)
Kardiyak Arrest Tedavisi:
Kardiyak arrest hayati tehlike oluşturur ve acil müdahale gerektirir. Tedavi şunları içerir:
- CPR (Kardiyopulmoner Resüsitasyon): Göğüs kompresyonları ve suni teneffüs yoluyla kalbe ve beyne kan akışını sağlamak.
- AED (Otomatik Eksternal Defibrilatör): Kalbin ritmini şoklarla düzeltmek için kullanılan bir cihaz.
- İlaçlar: Epinefrin (adrenalin) gibi ilaçlar kalp kasılmalarını uyarabilir.
- Hastanede tedavi: Oksijen tedavisi, solunum desteği ve diğer destekleyici tedaviler.
Önleme:
Kardiyak arrestin önlenmesi için şunlar yapılabilir:
- Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek: Düzenli egzersiz, dengeli beslenme, sigara içmeme ve alkol tüketimini sınırlandırma.
- Kalp hastalıkları için risk faktörlerini kontrol altında tutmak: Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet gibi.
- Düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak: Özellikle aile öyküsünde kalp hastalığı varsa.
Önemli Not: Bu bilgiler genel bir rehberdir ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Kardiyak arrest şüphesi durumunda hemen 112'yi arayın ve acil tıbbi yardım isteyin. CPR eğitimi almak, birinin hayatını kurtarmanıza yardımcı olabilir.